Zakup nieruchomości czy budowa domu wiążą się z koniecznością skompletowania szeregu dokumentów. Gdy nowe mieszkanie finansujemy kredytem hipotecznym, lista niezbędnych zaświadczeń i potwierdzeń rośnie. Część dokumentów wymaganych w procedurze zakupu nieruchomości otrzymuje się bezpłatnie, za inne trzeba wnieść opłatę.
Dodatkowo musimy się liczyć z pewnymi opłatami, które trzeba obowiązkowo uiścić przy zakupie nieruchomości – koszty transakcyjne, takie jak np. podatek PCC, taksa notarialna, wpis do księgi wieczystej czy odpis aktu notarialnego.
Wśród dodatkowych kosztów mogą się znaleźć:
- prowizja biura nieruchomości
- opłaty skarbowe
- koszty sądowe
- koszty uzyskania, uruchomienia i spłacania kredytu hipotecznego
- ubezpieczenie nieruchomości do kredytu
- wynagrodzenie notariusza
- podatek VAT
Poniżej przedstawiamy informacje jakie są koszty transakcyjne przy zakupie mieszkania w szczegółach oraz jakie opłaty i do jakich instytucji trzeba obowiązkowo uiścić przy zakupie nieruchomości.
Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od wniosku o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Jeżeli wniosek dotyczy wpisu udziału w prawie, pobiera się część opłaty stałej proporcjonalną do wysokości udziału, nie mniej jednak niż 100 złotych.
Od wniosku o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na podstawie dziedziczenia, zapisu lub działu spadku albo zniesienia współwłasności pobiera się jedną opłatę stałą w wysokości 150 złotych niezależnie od liczby udziałów w tych prawach.
Opłatę stałą w kwocie 150 złotych pobiera się od wniosku o wpis:
1) własności, użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nabytego w wyniku podziału majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami;
2) własności nieruchomości rolnej o powierzchni do 5 ha;
3) praw osobistych i roszczeń;
4) zmiany treści ograniczonych praw rzeczowych.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o:
1) założenie księgi wieczystej;
2) połączenie nieruchomości w jednej księdze wieczystej, która jest już prowadzona, niezależnie od liczby łączonych nieruchomości;
3) odłączenie nieruchomości lub jej części;
4) sprostowanie działu I–O;
5) wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym;
Od wniosku o wykreślenie wpisu pobiera się połowę opłaty należnej od wniosku o wpis.
Od wniosku o złożenie do zbioru dokumentów pobiera się opłatę stałą, przewidzianą dla wniosku o wpis do księgi wieczystej.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej określa maksymalne stawki wynagrodzenia za czynności notarialne dokonywane przez notariuszy prowadzących kancelarie notarialne. Notariusz może w umowie ze stroną czynności notarialnej ustalić wynagrodzenie niższe niż wynikające z maksymalnych stawek taksy notarialnej określonych przez w/w rozporządzenie.
Maksymalna stawka wynosi od wartości:
1) do 3.000 zł – 100 zł;
2) powyżej 3.000 zł do 10.000 zł – 100 zł + 3 % od nadwyżki powyżej 3.000 zł;
3) powyżej 10.000 zł do 30.000 zł – 310 zł + 2 % od nadwyżki powyżej 10.000 zł;
4) powyżej 30.000 zł do 60.000 zł – 710 zł + 1 % od nadwyżki powyżej 30.000 zł;
5) powyżej 60.000 zł do 1.000.000 zł – 1.010 zł + 0,4 % od nadwyżki powyżej 60.000 zł;
6) powyżej 1.000.000 zł do 2.000.000 zł – 4.770 zł + 0,2 % od nadwyżki powyżej 1.000.000 zł;
7) powyżej 2.000.000 zł – 6.770 zł + 0,25 % od nadwyżki powyżej 2.000.000 zł, nie więcej jednak niż 10.000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7.500 zł.
Za sporządzenie wypisu, odpisu lub wyciągu z akt notarialnych lub innego dokumentu maksymalna stawka wynosi 6 zł za każdą rozpoczętą stronę. Za stronę uważa się tekst obejmujący nie mniej niż 25 wierszy.
Maksymalna stawka notarialna wynosi za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego:
1) umowę zbycia nieruchomości, jeżeli w związku z tą umową następuje wypłata świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego rolników albo renty strukturalnej współfinansowanej ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej – 600 zł;
2) umowę majątkową małżeńską – 400 zł;
3) testament – 50 zł;
4) testament zawierający zapis zwykły, polecenie lub pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku – 150 zł; 4a) testament zawierający zapis windykacyjny – 200 zł;
5) odwołanie testamentu – 30 zł;
6) zwolnienie nieruchomości od obciążeń lub zrzeczenia się prawa, jeżeli wartości przedmiotu nie da się określić – 60 zł;
7) zrzeczenie się własności nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego – 80 zł;
8) pełnomocnictwo – do dokonania jednej czynności 30 zł, natomiast przy czynnościach zawierających umocowanie do dokonania więcej niż jednej czynności – 100 zł;
9) oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku – 50 zł.
Maksymalna kwota, o którą może być zwiększone wynagrodzenie za dokonanie czynności notarialnej poza kancelarią notarialną, wynosi:
1) w porze dziennej – 50 zł,
2) w porze nocnej oraz w dni wolne od pracy – 100 zł – za każdą godzinę niezbędną do dokonania tej czynności od opuszczenia kancelarii do powrotu.
Za porę dzienną liczy się czas między godziną 8 a 20.
W przypadku nabycia: spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, nieruchomości mieszkalnej, lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość czy innej nieruchomości (z wyłączeniem gospodarstw rolnych gdzie wymagane jest zaświadczenie z gminy) opłata od czynności cywilno prawnych wynosi 2% wartości rynkowej nieruchomości. Opłatę tą pobiera notariusz. Notariusz przyjmuje, że cena podana w akcie notarialnym stanowi wartość nieruchomości i dlatego obliczana jest od ceny podanej w akcie. Urząd skarbowy ma jednak prawo badać czy cena podana w akcie notarialnym odpowiada wartości nieruchomości.
Za wykonane czynności pośrednictwa pośrednikowi przysługuje wynagrodzenie ustalone indywidualnie w umowie pośrednictwa (zawartej na piśmie pod rygorem nieważności). W Polsce wynagrodzenie pośredników najczęściej wacha się w przedziale od 2-4% jednak należy pamiętać o tym, że ustalane jest indywidualnie w zależności od szacowanego nakładu pracy i może odbiegać od podanych powyżej wartości.